Birleşik Krallık’taki Şirketler İçin Önemli Reform: Ekonomik Suç ve Kurumsal Şeffaflık Yasası.

A. Kimlik Doğrulama Prosedürü

Kurumsal şeffaflığı artırmayı ve şirketleri yasa dışı amaçlar için kullananları caydırmayı amaçlayan Yasa, şirketlerle ilişkilendirilen kişilerin kimliklerini teyit etmek için dijital bir kimlik doğrulama sürecini başlatacaktır. Kimlik doğrulamanın detaylarına ilişkin ikinci düzenlemelerin kabul edilmesi beklenmektedir.

Yeni ve mevcut şirketlerin yöneticileri, şirketlerde önemli ölçüde kontrol sahibi kişiler (person with significant control) ve Companies House’a belge sunan herkes için bu kimlik doğrulama protokolü uygulanacaktır. Bu kapsamda yeni kurulan şirketlerin yöneticileri için kimlik doğrulaması, şirket kurulmadan önce yapılacak olup önemli ölçüde kontrol sahibi kişilerin ise kuruluştan sonra kısa bir süre içinde doğrulanması gerekecektir. Mevcut şirketler için ise ilgililerin yeni doğrulama gerekliliklerine uymaları için bir geçiş dönemi olması öngörülmektedir ve bu dönemin sonuna kadar kimlik doğrulamasının yapılmaması halinde hem kimlikleri doğrulanmamış yöneticiler ve önemli ölçüde kontrol sahibi kişiler hem de şirketler için cezai sorumluluk doğması söz konusu olacaktır.

Bu düzenleme ayrıca şirketlerin cezai sorumluluğunun tesis edilmesi amacıyla oldukça önem addedilmektedir. Öyle ki halihazırda yürürlükte olan yasaya göre, cezai bir suçun sorumluluğu şirketlere ancak suçun şirketin “yönlendirici akıl ve iradesi” tarafından işlendiğinin ve bu kişinin görevi kapsamında hareket ettiğinin tespit edilmesi halinde atfedilebilmektedir. Yasa ile bu uygulamanın kapsamı genişletilmiş ve üst düzey yöneticilerin fiillerinin de artık şirkete atfedilebileceği düzenlenmiştir. Bu durum, sorumluluğu bir şirkete atfedilebilecek bireyler grubunu önemli ölçüde genişleterek savcıların şirketlerin sorumluluğuna gitmesini kolaylaştırmıştır.

B. Uygun Bir Şirket Adresi ve E-posta Adresi Seçme Koşulu

Yasa, şirketlere kayıtlı bir şirket adresi ve e-posta adresini bildirme yükümlülüğü getirmiştir. İlk olarak kayıtlı olan şirket adresinin uygun bir niteliğe sahip olması gerekmektedir. Bu ise şirkete iletilen gönderilerin elden veya posta yoluyla şirkete teslim edilebilmesi, yetkili bir kişinin dikkatine ulaşabilmesi ve teslimatın kaydedilebilmesi ile mümkün olmaktadır. Bu nedenle, sadece posta kutusu hizmeti veren sanal adresler ve çalışanı bulunmayan adresler artık uygun bir adres olarak kabul edilmeyecektir.

Ayrıca, şirketlerin Companies House ile gerekli iletişiminin sağlanması amacıyla şirketlerin kayıtlı bir e-posta adresi olması ve e-posta adreslerini güncel tutmaları gerekmektedir. Bu e-posta adresi kamuya açık olmayacak ve gönderilen bilgiler yalnızca şirketi temsil eden bir kişinin dikkatine ulaşacaktır. Sonuç itibari ile şirketlerin hem fiziki posta alabilecekleri bir adres hem de iletişim sağlamak üzere bir e-posta adresi edinmeleri gerekecektir. Ayrıca, mevcut şirketlerin ise Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilgili şartları sağlamaları beklenecektir.

C. Şirket Unvanı Seçiminde Yeni Sınırlamalar

Yasa, bir şirket unvanının kullanımının yasaklanabileceği durumların kapsamını da genişletmiştir. Yeni düzenleme kapsamında, şirket unvanının belirli suçları kolaylaştırmak için kullanılabileceği veya adın yabancı bir hükümet veya uluslararası bir kurumla var olmayan bir bağlantıya işaret ettiği durumlarda bir şirketi kurulmasının reddedilmesi mümkün hale gelmiştir. Ayrıca şirket unvanının bir bilgisayar kodu içermesi halinde de kuruluşun reddedilmesi mümkündür. Mevcut şirketler için ise unvanlarını değiştirmeleri talep edilebilecek olup 28 gün içerisinde değiştirmemeleri halinde Companies House şirketin unvanını sicilden kaldırabilecek ve bir şirket numarası vererek unvanı değiştirebilecektir.

D. Companies House için Genişletilen Yetkiler

Yasa, Companies House sicil kayıt yetkilisinin yetkilerini genişletmekte ve yetkiliye, başvuruları sorgulama, tutarsız veya yanlış gibi görünen bilgileri reddetme, başvurularla ilgili daha fazla bilgi talep etme, kayıtta mevcut bulunan bilgileri bazı durumlarda kaldırma, diğer hükümet birimleri ve kolluk kuvvetleri ile bilgi paylaşma ve bilgilerin elektronik olarak kaydedilmesini talep etme yetkisi vermektedir. Companies House, gerekliliklerine uymayan şirketlere cezalar veya yaptırımlar uygulayabilecek ve hatta kovuşturma başlatabilecektir.

E. Şirketlerin Dolandırıcılığı Önleyememe Suçu

Yasa ile aynı zamanda bir şirketin makul dolandırıcılık önleme prosedürlerine sahip olduğunu gösteremediği sürece, ilişkili bir kişinin şirketin menfaati için belirli bir suç işlemesi durumunda şirketin sorumluluğunu genişletmesi anlamına gelen dolandırıcılığı önleyememe suçu düzenlenmiştir. İşletmelerin önleyemedikleri için cezalandırılacakları dolandırıcılık suçları ayrıntılı bir şekilde sayılmakla birlikte yeni suç kapsamına sadece belirli kriterleri sağlayan şirketler girmektedir. Bu şirketler, dolandırıcılık fiilinin işlendiği yıldan önceki mali yılda aşağıdaki şartlardan en az ikisini yerine getiren herhangi bir kuruluşu kapsamaktadır:

    1. Cirosunun 36 milyon GBP’yi aşması,

    2. Yıllık bilançosunun 18 milyon GBP’yi aşması ve

    3. 250’den fazla personel istihdam etmesi.

Bu, kesin sorumluluk gerektiren bir suç olmakla birlikte şirketi sorumluluktan kurtaran iki husus bulunmaktadır. Bunlardan ilki, şirketin tüm koşullar altında kendisinden beklenebilecek makul önleme prosedürlerini uygulamaya koymuş olması ve diğeri ise içinde bulunulan koşullarda şirketin herhangi bir önleme prosedürüne sahip olmasını beklemenin makul olmadığının ortaya konulmasıdır. Makul olma koşulunun henüz soyut olması nedeni ile ikinci hususun pratikte nasıl bir karşılık bulacağı merak konusudur.